زبان‌ها و لهجه‌های به‌ کار رفته در خلاصة اللغاتِ ابن‌ابوالمحسن جُنابذی

فرهنگ‌ خلاصة اللغات اثر ابن‌ابوالمحسن محمد مؤمن جنابذی متوفای قرن دهم، در دو فصل نگاشته شده است: فصل اول مشتمل بر کلمات عربی همراه با ترجمۀ فارسی آنها، و فصل دوم دربردارندۀ کلمات فارسی به همراه معانی فارسی آنهاست.  مقالۀ حاضر به بررسی دقیق این لغت‌نامه از حیث زبان‌ها و لهجه‌های به کار رفته در آن می‌پردازد. زبان‌های مهمی که در خلاصة اللغات به کار رفته‌ عبارتند از: عربی (با لهجه‌های شامی، یمنی، کوفی، بغدادی و مصری)؛ هندی؛ ترکی؛ رومی؛ و زبان‌های ایرانی شامل پهلوی، خوارزمی و پارسی قدیم. همچنین این مقاله به بررسی لهجه‌های شهرها و مناطق مختلف ایران که در این لغت‌نامه به کار رفته‌، پرداخته‌ است :شهرها و مناطقی چون آذربایجان، اصفهان، خراسان، کرمان، شیراز، همدان، مرو و ماوراءالنهر. در پایان مقاله به میزان تأثیرپذیریِ خلاصة اللغات از دیگر لغت‌نامه‌ها، و مشخصاً از فرهنگ لغت تاج المصادر، اشاره شده است.